TKDK Başvuru Şartları Nelerdir? 2025 (Kimler Hibe Alabilir, Kimler Alamaz?)

Bu, TKDK hibe sürecinin “giriş kapısıdır”. Birçok girişimci, harika proje fikirlerine sahip olsa da bu temel uygunluk şartlarını karşılayamadığı için sürece hiç başlayamıyor.

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) hibeleri, yani IPARD Programı, herkese açık değildir. AB standartlarına uyum ve kırsal kalkınma hedefleri doğrultusunda belirlenmiş net kriterleri vardır.

İşte 2025 yılı (IPARD III dönemi) güncel bilgileriyle “Kimler TKDK Hibesi Alabilir, Kimler Alamaz?” sorusunun net cevapları.

🎯 TKDK BAŞVURU ŞARTLARI NELERDİR? (KİMLER HİBE ALABİLİR?)

Hibe alabilmek için hem başvuru sahibinin (gerçek kişi veya şirket) hem de planlanan yatırımın belirli şartları aynı anda sağlaması gerekir.

A) Başvuru Sahibi (Kişi veya Şirket) için Zorunlu Şartlar

TKDK’nın proje dosyanıza bakmadan önce kontrol ettiği ilk kriterler bunlardır:

1. Ulusal Sistemlere Kayıtlı Olmak

Bu, “Ben bu işi resmi olarak yapıyorum” demektir. Sektörünüze göre:

• Tarımsal İşletmeler (Hayvancılık, Bitkisel Üretim vb.): Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS), TÜRKVET (Hayvan Kayıt Sistemi) veya Örtüaltı Kayıt Sistemi (ÖKS) gibi ilgili sistemlere kayıtlı olmak zorundadır.
• Diğer Sektörler (Turizm, Makine Parkı, Gıda İşleme vb.): Proje niteliğine göre ilgili meslek odasına (Ticaret Odası, Esnaf Odası vb.) kayıtlı olmak gerekir.

2. Uygun Yasal Statüye Sahip Olmak

• Gerçek Kişiler: T.C. vatandaşı çiftçiler veya girişimciler.
• Tüzel Kişiler: Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş şirketler (Limited, Anonim Şirket vb.), kooperatifler veya üretici birlikleri.

3. Kamu Borcu Olmamak (Çok Önemli!)

Proje başvurusunun yapıldığı tarihte (ve sözleşme imzalama aşamasında) başvuru sahibinin;

• Devlete vadesi geçmiş vergi borcu (SGK primi dahil) olmamalıdır.
• Bu durum, “Borcu yoktur” yazısı ile belgelenir.

4. “Sorunlu” Statüde Olmamak

• Başvuru sahibi, iflas etmiş, tasfiye halinde olan veya konkordato ilan etmiş bir durumda olmamalıdır.
• Ayrıca, kamu haklarından mahrum bırakılmamış olması gerekir.

5. Belirli Yaş Kriterleri (Özellikle Tarımsal İşletmeler İçin)

• Başvuru sahibinin 18 yaşını doldurmuş olması gerekir.
• Başvuru tarihi itibarıyla 65 yaşından büyük olmaması şartı birçok tedbir (sektör) için aranmaktadır.

B) Yatırım (Proje) için Zorunlu Şartlar

Kişi olarak tüm şartları sağlasanız bile, projenizin de bu şartlara uyması gerekir:

1. Yatırım Yeri: 42 İlden Birinde Olmak

TKDK, Türkiye’nin 81 ilinde değil, sadece belirlenmiş 42 kırsal kalkınma ilinde yapılan yatırımları destekler. Projenizin yapılacağı il (İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Antalya gibi büyükşehir merkezleri değil) bu listede olmalıdır.

(Not: Güncel 42 ili TKDK web sitesinden mutlaka teyit edin.)

2. Sektörel Uygunluk (Tedbir Kodu)

Her çağrı döneminde, TKDK hangi sektörleri destekleyeceğini ilan eder. Örneğin;

• Süt hayvancılığı (101)
• Et tavukçuluğu (101)
• Süt işleme tesisi (103)
• Kırsal turizm (302)
• Tıbbi aromatik bitki (101)

Projeniz, mutlaka o çağrı döneminde ilan edilen desteklenen sektörler (tedbirler) listesinde yer almalıdır.

3. Yatırım Büyüklüğü (Minimum ve Maksimum Limitler)

Her sektör için belirlenmiş bir alt ve üst yatırım limiti vardır. Örneğin, (Rakamlar temsilidir) “Kırsal turizm için en az 50.000 Avro, en fazla 500.000 Avro bütçeli projeler” gibi. Projenizin toplam bütçesi bu limitlerin içinde kalmalıdır.

🚫 KİMLER TKDK HİBESİ ALAMAZ? (BAŞVURUSU KESİN REDDEDİLENLER)

Yukarıdaki şartların tersi durumunda olanlar veya aşağıdaki özel durumlara girenler TKDK hibesinden yararlanamaz:

1. Kamu Tüzel Kişilikleri: Devlet kurumları, belediyeler, üniversiteler veya kamu iştirakleri doğrudan TKDK hibesi alamaz. (Ancak kooperatifler veya birlikler alabilir).
2. Yatırım Yeri 42 İl Dışında Olanlar: Projeniz ne kadar harika olursa olsun, yatırım yeri Kocaeli, İstanbul veya İzmir gibi 42 il listesi dışındaysa başvuru yapamazsınız.
3. Vergi ve SGK Borcu Olanlar: Başvuru tarihinde borcu olan ve bunu yapılandırmamış (veya yapılandırması bozulmuş) olanlar.
4. Sadece Arazi/Arsa Almak İsteyenler: TKDK, arazi, arsa veya mevcut bina alımını (bina üzerindeki makineler hariç) desteklemez. Hibe, o arsa üzerine yapılacak “inşaat işleri” veya alınacak “yeni makineler” içindir.
5. İkinci El (Kullanılmış) Makine Almak İsteyenler: Hibe kapsamında alınacak tüm makine, ekipman ve malzemelerin “sıfır” (kullanılmamış) ve AB standartlarına (CE belgeli vb.) uygun olması şarttır.
6. 65 Yaşından Büyük Olanlar: (Özellikle tarımsal işletme kurulumu gibi tedbirlerde) Başvuru tarihi itibarıyla 65 yaşını doldurmuş olan gerçek kişiler genellikle uygun başvuru sahibi sayılmazlar.
7. Devam Eden Yatırımlar İçin Başvuranlar: TKDK’ya başvuru yapmadan ÖNCE satın aldığınız bir makine veya başladığınız bir inşaat için geriye dönük hibe alamazsınız. Hibe süreci, TKDK ile sözleşme imzaladıktan sonra başlar.

📈 AVANTAJLI GRUPLAR (EKSTRA PUAN ALANLAR) KİMLERDİR?

TKDK’da bazı gruplara “pozitif ayrımcılık” uygulanır. Bu, hibe almanızı garantilemez ancak başvurunuzun sıralamada üste çıkmasını sağlar:

1. Genç Girişimciler: Başvuru sahibi 40 yaşın altındaysa (genellikle “<40 yaş” olarak uygulanır) ek puan alır.
2. Kadın Girişimciler: Proje sahibi veya şirket ortağının kadın olması, en yüksek puan avantajlarından birini sağlar.
3. Dağlık Alanlar: Yatırımın, TKDK’nın belirlediği “dağlık alan” listesindeki bir köyde/bölgede yapılması.
4. Üretici Örgütleri: Kooperatifler ve üretici birlikleri, bireysel çiftçilere göre daha avantajlı olabilir.
5. Yenilikçi Yatırımlar: (IPARD III ile önemi arttı) Yenilenebilir enerji (GES, biyogaz) veya dijital tarım teknolojileri içeren projeler önceliklidir.

Özetle;

TKDK hibesi için ideal aday; 40 yaş altı veya kadın, vergi borcu olmayan, desteklenen 42 ilden birinde yaşayan ve IPARD III programının desteklediği bir sektörde (örneğin yenilenebilir enerjili bir kırsal turizm tesisi) sıfır makinelerle yatırım yapmayı planlayan, resmi kayıtlara (ÇKS vb.) sahip bir girişimcidir.