TKDK Hibe Onayı Sonrası Süreç: Hakediş (Ödeme) Nasıl Alınır?
Harika! Projeniz onaylandı, sözleşme imzalandı ve artık TKDK macerasının en heyecanlı aşamasına, yani yatırımın yapılması ve hibenin (hakedişin) alınması aşamasına geldiniz.
- TKDK Hibe Onayı Sonrası Süreç: Hakediş (Ödeme) Nasıl Alınır?
- 📜 1. Aşama: Sözleşme İmzalama ve Yatırıma Başlama
- 1. Sözleşme İmzalama
- 2. İhale Süreci (Eğer Gerekiyorsa)
- 3. Yatırımın Gerçekleştirilmesi
- 📑 2. Aşama: Hakediş (Ödeme) Talep Paketi Hazırlama
- ÖTP'nin Temel Belgeleri:
- 🚶 3. Aşama: TKDK Yerinde Kontrol (Saha Denetimi)
- 💰 4. Aşama: Hibenin Hesaba Yatırılması
Unutmayın, TKDK, yatırımınızın tamamını veya belirli aşamalarını kendi cebinizden veya banka kredisiyle bitirdikten sonra size hibenizi ödeyen bir “Geri Ödeme Sistemi” (Reimbursement) ile çalışır. Bu sürece Hakediş Başvurusu denir.
İşte TKDK Hibe Onayı Sonrası İzlenmesi Gereken Adımlar ve Hakediş (Ödeme) Alım Süreci Rehberi.
📜 1. Aşama: Sözleşme İmzalama ve Yatırıma Başlama
Projeniz onaylandıktan sonraki ilk kritik adımlar şunlardır:
1. Sözleşme İmzalama
- TKDK İl Koordinatörlüğü sizi çağırır ve yatırımınızın detaylarını, hibe oranını, taahhütlerinizi ve bitiş tarihlerini içeren sözleşmeyi imzalarsınız.
- Bu aşamada sizden genellikle bir teminat mektubu (bankadan) veya ipotek istenebilir.
2. İhale Süreci (Eğer Gerekiyorsa)
- Önemli Not: Sözleşme imzaladıktan sonra, iş planınızda (proje dosyasında) taahhüt ettiğiniz inşaat, makine ve hizmet alımlarını gerçekleştirmeye başlarsınız.
- İhale Kuralları: Belirli limitlerin üzerindeki alımlar için TKDK’nın belirlediği ihale prosedürlerine uymanız gerekebilir (Örneğin, 3 veya 5 farklı tedarikçiden teklif alarak en avantajlı teklifi seçmek).
- TKDK’nın İzni: Bazı büyük alımları yapmadan önce TKDK’dan onay almanız (onaylı alım prosedürleri) gerekebilir.
3. Yatırımın Gerçekleştirilmesi
- Artık resmen inşaata başlayabilir, makinelerin siparişini verebilir ve hizmet alımı yapabilirsiniz.
- Kritik Kural: Tüm ödemeleri, projenin sahibi olan tüzel kişi/gerçek kişinin banka hesabından (dekontları saklayarak) yapmanız zorunludur. Elden yapılan ödemeler hibe kapsamında değerlendirilmez!
- Yatırım, sözleşmede belirtilen süre içerisinde (genellikle 12 ila 24 ay) tamamlanmalıdır.
📑 2. Aşama: Hakediş (Ödeme) Talep Paketi Hazırlama
Yatırımınızı tamamladınız veya projenizin büyük bir bölümünü (örneğin sadece inşaat kısmını) bitirdiniz. Şimdi hibenizi almak için gerekli olan Ödeme Talep Paketi (ÖTP) hazırlanır.
ÖTP, TKDK’ya “Bakın, ben bu harcamaları yaptım, işte kanıtı, şimdi söz verdiğiniz ödemeyi yapın” deme şeklinizdir.
ÖTP’nin Temel Belgeleri:
| Belge Türü | İçerik | Açıklama |
| Faturalar | Yatırım kapsamında alınan tüm makine, inşaat işleri ve hizmetlere ait orijinal faturalar. | Faturaların, projenin sahibi adına düzenlenmiş olması şarttır. |
| Banka Dekontları | Faturalara ilişkin tüm ödemelerin (KDV dahil) banka yoluyla yapıldığını kanıtlayan resmi dekontlar. | Elden ödeme KESİNLİKLE kabul edilmez. Hibe, KDV hariç tutar üzerinden hesaplanır, ancak KDV dahil tutarın ödendiği kanıtlanmalıdır. |
| Sözleşmeler/Protokoller | Tedarikçilerle veya yüklenicilerle yapılan alım sözleşmeleri. | İhale kurallarına uygun olarak yapıldığını gösterir. |
| Vergi ve SGK Borcu Yoktur Yazıları | Yeni tarihli, vadesi geçmiş borcunuzun olmadığını gösteren resmi belgeler. | Hakediş başvurusu öncesinde borçsuz olduğunuzu kanıtlamalısınız. |
| Nihai Rapor | Yatırımın, onaylanan iş planına ve teknik projelere uygun olarak tamamlandığını gösteren teknik raporlar. | Yapılan inşaatın ruhsata uygunluğu, makinelerin şartnameye uygunluğu vb. kanıtlanır. |
| Mali Müşavir Beyanı | Tüm kayıtların muhasebe kayıtlarına doğru işlendiğine dair resmi beyan. | – |
🚶 3. Aşama: TKDK Yerinde Kontrol (Saha Denetimi)
Ödeme Talep Paketinizi TKDK’ya teslim ettikten sonra, en önemli aşamalardan biri başlar: Yerinde Kontrol.
- TKDK Uzmanları Gelir: Kurumun uzmanları ve kontrolörleri işletmenize gelir.
- Fiziksel Kontrol:
- İnşaat: Yapılan inşaatın (ahır, tesis binası, otel vb.) onaylanan mimari projelere ve metraja birebir uygunluğu kontrol edilir.
- Makine/Ekipman: Faturası sunulan her makinenin (traktör, süt tankı, jeneratör vb.) yerinde olduğu, çalışır durumda olduğu, sıfır olduğu ve teknik şartnameye uygun olduğu kontrol edilir (Seri numaraları tek tek kaydedilir).
- Belge Kontrolü: Uzmanlar, sunulan fatura, dekont ve diğer tüm evrakların doğruluğunu, tutarlılığını ve banka kayıtları ile eşleşip eşleşmediğini inceler.
- Uygunsuzluk Durumu: Eğer uzmanlar, yapılan bir inşaatın projeye aykırı olduğunu veya alınan bir makinenin şartnameye uymadığını tespit ederse, o kısım “uygunsuz harcama” olarak belirlenir ve hibe dışında bırakılır (Kesinti yapılır).
💰 4. Aşama: Hibenin Hesaba Yatırılması
Yerinde kontrol süreci tamamlanıp herhangi bir uygunsuzluk tespit edilmezse veya tespit edilen uygunsuzluklar düşüldükten sonra:
- Nihai Ödeme Emri: TKDK, uygun bulunan harcama tutarı üzerinden (KDV hariç) taahhüt edilen hibe oranını (örneğin %50 veya %65) hesaplar.
- Ödeme: Hesaplanan hibe tutarı, genellikle 60 iş günü içinde (kurumun yoğunluğuna göre değişebilir) projenin sahibi olan kişinin/şirketin banka hesabına transfer edilir.
Önemli Hatırlatma (Sürdürülebilirlik): Hibe ödemesini aldıktan sonra süreç bitmez! Yatırımınızın niteliğine göre, TKDK sizi 3 ila 5 yıl boyunca düzenli olarak denetlemeye devam eder. Bu süre zarfında:
- İşletmenin mülkiyeti değiştirilemez.
- Alınan makine ve ekipman satılamaz veya amacı dışında kullanılamaz.
- İş planında taahhüt edilen istihdam (personel sayısı) korunmak zorundadır.
Bu kurallara uyulmaması durumunda, TKDK ödediği hibenin tamamını veya bir kısmını yasal faiziyle geri talep edebilir.
Hakediş sürecinde en çok sorun yaşanan konu, “banka dekontlarının eksikliği” ve “proje dışına çıkılması”dır. Bu aşamada özellikle muhasebe ve danışmanlık koordinasyonu hayati önem taşır.
Bu süreçte bir sonraki adım olarak, hibe sonrası denetimlerde nelere dikkat etmeniz gerektiğini detaylandırabilirim.
